Cumhurbaşkanlığı Mavi Salon’da gerçekleştirilen açılış törenine Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Kırgızistan–Türkiye Manas Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı İbrahim Çapak, Kırgızistan–Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü Alpaslan Ceylan, ASBÜ Rektörü Musa Kazım Arıcan, ASBÜ Kuzey Kıbrıs Rektörü Enver Arpa ile çok sayıda akademisyen, öğrenci ve davetli katıldı.
Program, saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, açılışın ardından yoğun programı nedeniyle salondan ayrıldı.
Forum, açılış konuşmalarıyla devam etti. Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Kırgızistan–Türkiye Manas Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı İbrahim Çapak ile Rektörü Alpaslan Ceylan, ASBÜ Rektörü Musa Kazım Arıcan ve ASBÜ Kuzey Kıbrıs Rektörü Enver Arpa konuşma yaptı.
-Başçeri
Forumun açılışında konuşan Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, Türk dünyasının 21. yüzyılın yükselen güç merkezlerinden biri olma potansiyeline sahip olduğunu belirterek, Türk Devletleri Teşkilatı çatısı altında dayanışma ve iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Başçeri konuşmasında, Türk dünyasının bütünleşme fikrinin 19. yüzyılın sonlarına dayandığını hatırlattı. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Türk devletlerinin bağımsızlıklarını kazanmasıyla bu fikirlerin yeniden güçlendiğini belirten Başçeri, 2009’da kurulan Türk Konseyi’nin bu süreci kurumsal bir yapıya kavuşturduğunu ifade etti.
Başçeri, bugünkü adıyla Türk Devletleri Teşkilatı’nın 16 yılda devletler ve toplumlar arasında güçlü bir kaynaşma sağladığını, Özbekistan, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin katılımıyla genişleme sürecinde önemli ilerleme kaydedildiğini ifade etti.
Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesi’nin geleceğe yönelik hedefleri belirlediğini vurgulayan Başçeri, güven, siyasi dayanışma, ekonomik iş birliği, enerji ve yeşil dönüşüm gibi alanların öncelikler arasında olduğunu kaydetti.
Jeopolitik koşulların hızla değiştiği bir dönemde Türk dünyasının barış ve istikrar üretemeyen uluslararası sisteme alternatif oluşturabilecek bir güç merkezi haline geldiğini belirten Başçeri, Teşkilata üye devletlerin, ister tam üye ister gözlemci olsun, büyük Türk dünyasının bir parçası olduklarını daima akılda tutmaları ve bu bilinçle hareket etmeleri gerektiğini söyledi.
KKTC’nin 2022’de Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olarak kabul edilmesinin önemine de değinen Başçeri, “KKTC aile meclisinin ayrılmaz bir parçasıdır. KKTC’de böyle bir forumun düzenlenmesi son derece önemlidir.” ifadelerin kullandı.
Başçeri, konuşmasının sonunda, forumda ortaya konacak fikirlerin Türk dünyasının bütünleşmesine katkı sağlamasını temenni ederek emeği geçenlere teşekkür etti.
-Arıklı
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı ise, Kırgızistan ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında imzalanan ilk kültürel iş birliği protokolünün 2006 yılında, dönemin Kırgızistan Kültür Bakanı Sultan Raev’in katkılarıyla hayata geçirildiğini hatırlatarak, Raev’e ortaya koyduğu katkılardan dolayı teşekkür etti.
Bir tarihçi olarak Türk dünyasının birlik ve beraberliğinden söz edilirken bu coğrafyanın yeterince tanınmadığını üzülerek gözlemlediğini ifade eden Arıklı, Türk eğitim sisteminde Türk tarihinin en önemli eserlerinden biri olan Manas Destanı’na yer verilmemesinin kültürel bir eksiklik olduğunu söyledi.
“Orta Asya’daki kardeşlerimizle ortak bir tarih konusunda henüz ciddi bir çalışma ortaya koyamadık. 34 harfli ortak Türk alfabesini ise Türkiye ve KKTC dahil hâlâ benimseyemedik.” diyen Arıklı, Türk dünyasının ortak alfabe, tarih anlayışı ve kültürel bağlar konusundaki çalışmalarını güçlendirmesi gerektiğini söyledi.
Manas Destanı’nın tüm Türk dünyasının ortak mirası olduğunu da vurgu yapan Arıklı, “Manas’ı lütfen anlatalım; nedir, ne ifade ediyor, destanda neler anlatılıyor, bunları bilmek ve aktarmak hepimizin sorumluluğudur.” diyerek sözlerini tamamladı.
-Raev
TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev de Türk dünyasının ortak tarih ve kültürel mirasını yaşatmanın önemine vurgu yaparak, 5. Manas Forumu’nun kardeşlik ve ortak vizyonun sembolü olduğunu söyledi.
Kültür, dil, sanat ve dayanışmanın Türk dünyasının temelini oluşturduğunu belirten Raev, ortak alfabe ve dijital iş birliğinin kültürel bütünleşmeyi güçlendireceğini ifade etti.
KKTC’nin Türk dünyasının Doğu Akdeniz’deki stratejik köprüsü olduğunu da ifade eden Raev, Türk dünyasının asıl gücünün düşünce, kültür ve dayanışmadan geldiğini kaydetti.
-Çapak
Kırgızistan–Türkiye Manas Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı İbrahim Çapak ise, Forumun Türk dünyasının güncel sorunlarına çözüm ararken ortak dil, kültür ve eğitim alanlarında da iş birliğini güçlendirmeyi amaçladığını söyledi.
Forumun bilimsel bir paylaşım zemini oluşturduğunu belirten Çapak, ortak alfabe çalışmalarının ve Türk dünyasındaki üniversiteler arası iş birliğinin gelecekte daha güçlü sonuçlar doğuracağına inandığını ifade ederek, katkı sağlayan tüm kurum ve katılımcılara teşekkür etti.
-Ceylan
Kırgızistan–Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü Alpaslan Ceylan da Manas Forumu’nun 2021’de Türkiye ve Kırgızistan dışişleri bakanlarının katılımıyla başlatıldığını hatırlatarak, amacının sorunları tespit etmenin ötesinde çözüm üretmek olduğunu söyledi.
Manas Destanı’nın kimlik ve direniş bilinci açısından taşıdığı değere de vurgu yaparak, üniversitelerin bu bilinci genç nesillere aktarması gerektiğini kaydeden Ceylan, UNESCO’nun 15 Aralık’ı “Türk Dili Günü” ilan etmesinden memnuniyet duyduğunu söyledi ve foruma katkı veren tüm kurumlara teşekkür etti.
-Arıklı ve Arıcan’a Manas Üniversitesi 30. Yıl Madalyası
Ceylan, konuşmasının ardından Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı ile ASBÜ Rektörü Musa Kazım Arıcan’a, üniversiteye katkılarından dolayı Manas Üniversitesi’nin 30. Yıl Madalyası’nı takdim etti.
-Arıcan
ASBÜ Rektörü Musa Kazım Arıcan ise, konuşmasında 5. Manas Forumu’nun Türk dünyasının geleceğini ortak akıl, bilim ve kültür temelinde ele alan önemli bir buluşma olduğunu ifade etti.
Uluslararası boyuta taşınan forumun bu yıl Kuzey Kıbrıs’ta düzenlenmesinin anlamlı olduğunu belirten Arıcan, “Lefkoşa’da Türk dünyasının geleceğini konuşmak üzere buluşmamız bir yönüyle tarihin sürekliliğini, bir yönüyle de bilginin gücünü simgeliyor.” ifadelerin kullandı.
Türk dünyasının güvenlik, ekonomik bütünleşme ve kültürel yakınlaşma eksenlerinde iş birliğini güçlendirmesi gerektiğini ve Türk dünyasının kaderinin ortak akılla yazılacağına inandığını söyleyen Arıcan, etkinliğe katkı sağlayan tüm kurum, kuruluş ve paydaşlara teşekkür etti.
-Arpa
ASBÜ Kuzey Kıbrıs Rektörü Enver Arpa da konuşmasında Manas Forumu’nun 2021’de Kırgızistan’da başlatıldığını, 2024’te İstanbul’da uluslararası bir boyut kazandığını ve bu yıl beşincisinin Kuzey Kıbrıs’ta düzenlenmesinin büyük bir onur olduğunu söyledi.
Hazırlık sürecinde titiz bir akademik çalışma yürütüldüğünü belirten Arpa, 170 bildiriden 104’ünün kabul edildiğini ve 8 ülkeden bilim insanlarının katılımıyla forumun uluslararası bir nitelik kazandığını ifade etti.
-İki gün sürecek forumda 27 oturum gerçekleştirilecek
Küresel düzendeki değişimleri ve Türk dünyasının jeopolitik ile ekonomik sistemdeki artan rolünü analiz etmek, Türk devletleri ve gözlemci ülkelerin güncel sorunlarını, potansiyellerini ve iş birliği imkanlarını bilimsel bir yaklaşımla değerlendirmeyi hedefleyen forumda, iki gün boyunca, 17’si yüz yüze, 10’u çevrim içi olmak üzere toplam 27 oturum gerçekleştirilecek.
Öte yandan, 5’inci Manas Forumu’nun düzenlenmesine, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma ve Ekonomik İş Birliği Ofisi (KEİ), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Yunus Emre Enstitüsü, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, İbn Haldun Üniversitesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Azerbaycan Beynelxalq Münasebetlerin Tahlili Merkezi, Azerbaycan-Kıbrıs Dostluk Cemiyeti ve Bakü Beynelxalq Multikulturalizm Merkezi destek veriyor.
